Metodologia badań własnych. Rozdział metodologiczny

Struktura rozdziału metodologicznego

Przykłady rozdziałów metodologicznych do pobrania:

Metodologia badań pedagogika przykład .pdf

Metodologia badań psychologia przykład .pdf

Rozdział metodologiczny w pracy magisterskiej zawiera opis metod, narzędzi oraz procedur badawczych, które pozwalają zrealizować założone cele badawcze. Jest kluczowy dla zrozumienia, w jaki sposób przeprowadzono badania i jak uzyskano wyniki.

Rozdział III. Metodologia badań własnych

1. Cel i przedmiot badań
2. Pytania badawcze i hipotezy
3. Narzędzia badawcze
4. Procedura badawcza
5. Charakterystyka badanej grupy (wiek, płeć wykształcenie itp.)

Cel przedmiot i podmiot badań

Na początku należy wyjaśnić, jakie podejście badawcze zostało wybrane: ilościowe, jakościowe lub mieszane. Wybór ten musi być uzasadniony w kontekście celów badania. Na przykład, badania ilościowe są odpowiednie, gdy chce się zbadać zależności między zmiennymi, natomiast badania jakościowe koncentrują się na zrozumieniu doświadczeń i opinii badanych osób.

Cel, przedmiot i podmiot badań to podstawowe elementy każdego projektu badawczego, które należy jasno zdefiniować na początku pracy. Każdy z tych terminów odnosi się do innego aspektu badania, a ich precyzyjne określenie pomaga ukierunkować całość badania i nadać mu logiczną strukturę. Oto, jak można je zdefiniować:

Cel badań

Cel badań to główne zadanie, które badacz stawia sobie do realizacji. Odpowiada na pytanie, co badanie ma osiągnąć lub jakie problemy ma rozwiązać. Jest to ogólne stwierdzenie mówiące o tym, jaki efekt zamierza uzyskać badacz po przeprowadzeniu badań. Poniżej lista przykładów:

• Psychologia: Celem badania jest zbadanie wpływu stylów przywiązania na poziom lęku u młodych dorosłych w związkach romantycznych.
• Fizjoterapia: Celem badania jest ocena skuteczności rehabilitacji funkcjonalnej u pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) w okresie sześciu miesięcy od operacji.
• Ekonomia: Celem badania jest analiza wpływu polityki monetarnej na inflację w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2020.
• Pedagogika: Celem badania jest zbadanie wpływu metod aktywizujących na poziom zaangażowania uczniów szkół podstawowych w naukę matematyki.
• Socjologia: Celem badania jest zbadanie relacji między używaniem mediów społecznościowych a poczuciem samotności wśród osób w wieku 18-30 lat.

Przedmiot badań

Przedmiot badań to obszar rzeczywistości lub zjawiska, które są przedmiotem zainteresowania badacza. To konkretna tematyka lub zagadnienia, na które badanie ma się koncentrować.

• Psychologia: Wpływ stylów przywiązania na poziom lęku w relacjach romantycznych.
• Fizjoterapia: Skuteczność rehabilitacji funkcjonalnej u pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL).
• Ekonomia: Zależność między polityką monetarną a poziomem inflacji w krajach Unii Europejskiej.
• Edukacja: Wpływ metod aktywizujących na zaangażowanie uczniów w naukę matematyki.
• Socjologia: Związek między używaniem mediów społecznościowych a poczuciem samotności wśród młodych dorosłych.

Podmiot badań

Podmiot badań to grupa osób, z którą bezpośrednio są prowadzone badania. Mogą to być osoby, grupy społeczne, organizacje, czy też instytucje. Podmiot badań odpowiada na pytanie, kto jest badany.

Oto przykłady podmiotu badań, odpowiadające wcześniej podanym celom

• Psychologia: Młodzi dorośli w związkach romantycznych w wieku od 20 do 35 lat.
• Fizjoterapia: Pacjenci po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) w wieku od 18 do 45 lat, uczestniczący w rehabilitacji funkcjonalnej.
• Ekonomia: Kraje Unii Europejskiej, które stosowały różne polityki monetarne w latach 2010-2020.
• Edukacja: Uczniowie szkół podstawowych w klasach 4-6 uczestniczący w zajęciach matematycznych z zastosowaniem metod aktywizujących.
• Socjologia: Osoby w wieku od 18 do 30 lat, regularnie korzystające z mediów społecznościowych.

FAQ

Pytania i hipotezy badawcze

Co to jest pytanie badawcze?

Pytanie badawcze to kluczowe zagadnienie, na które badanie ma odpowiedzieć. Określa, co dokładnie jest przedmiotem badania, i wyznacza jego zakres. Pytanie badawcze powinno być konkretne i jasno sformułowane, aby umożliwić znalezienie na nie odpowiedzi w toku badania.

• Psychologia: Jaki jest związek między stylami przywiązania a poziomem lęku u młodych dorosłych w związkach romantycznych?
• Fizjoterapia: Jak skuteczna jest rehabilitacja funkcjonalna u pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) po sześciu miesiącach od operacji?
• Ekonomia: Jakie są zależności między polityką monetarną a poziomem inflacji w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2020?
• Edukacja: Jaki jest wpływ metod aktywizujących na zaangażowanie uczniów szkół podstawowych w naukę matematyki?
• Socjologia: Jaki jest związek między używaniem mediów społecznościowych a poczuciem samotności wśród osób w wieku 18-30 lat?

Co to jest hipoteza badawcza?

Hipoteza badawcza to przypuszczenie, które badacz stawia jako możliwą odpowiedź na pytanie badawcze. Jest to przewidywanie, które można przetestować, i które badanie ma zweryfikować. Hipoteza sugeruje możliwą relację między zmiennymi.

• Psychologia: Istnieje pozytywny związek między stylami przywiązania a poziomem lęku u młodych dorosłych w związkach romantycznych.
• Fizjoterapia: Rehabilitacja funkcjonalna prowadzi do znaczącej poprawy sprawności u pacjentów po rekonstrukcji ACL po sześciu miesiącach od operacji.
• Ekonomia: Ekspansywna polityka monetarna przyczynia się do wzrostu poziomu inflacji w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2020.
• Edukacja: Zastosowanie metod aktywizujących zwiększa zaangażowanie uczniów w naukę matematyki w szkołach podstawowych.
• Socjologia: Częste korzystanie z mediów społecznościowych jest związane z wyższym poziomem poczucia samotności wśród osób w wieku 18-30 lat.

Sprawdź jak prawidłowo postawić pytania i hipotezy badawcze w swojej pracy licencjackiej i magisterskiej.

Narzędzia badawcze

1. Testy psychometryczne

Opisując wykorzystane w pracy testy psychometryczne koniecznie podaj:

• autorów orginalnego narzędzia i polskiej adaptacji,
• trafność i rzetelność narzędzia,
• ilość pytań,
• informcacje o tym czy narzędzie posiada normy.

Wybór narzędzi. Zobacz spis narzędzi! Dlaczego wybrałeś dane narzędzie? To pytanie należy sobie zadać, pisząc o narzędziach badawczych. Warto wyjaśnić, w jaki sposób wybrane narzędzia pomagają w odpowiedzi na pytania badawcze i realizacji celu badania. Na przykład, jeśli chcesz badać opinie i przekonania, kwestionariusz z pytaniami otwartymi może być idealnym wyborem.

Opis każdego narzędzia. Każde z narzędzi, które wykorzystujesz, powinno zostać szczegółowo opisane. Jeśli używasz kwestionariusza, podaj jego strukturę – czy zawiera pytania zamknięte, otwarte, a może wykorzystuje skale oceny, jak np. skala Likerta? Dla wywiadów warto podkreślić, czy były ustrukturyzowane, a także jak długo trwały.

Rzetelność i trafność narzędzi. Bardzo istotnym aspektem jest zweryfikowanie, czy narzędzia są wiarygodne. Jeśli korzystasz z gotowych narzędzi, podaj, jakie mają właściwości psychometryczne, np. czy zostały wcześniej przetestowane pod kątem rzetelności i trafności. Jeśli tworzysz własne narzędzia, warto opisać, czy przeprowadziłeś testy pilotażowe. Możesz także skorzystać z gotowych testów psychologicznych, które znajdziesz w bibliotece testów psychologicznych.

Dostosowanie narzędzi Niekiedy gotowe narzędzia wymagają dostosowania do specyfiki grupy badawczej. W takim przypadku dobrze jest wyjaśnić, jakie zmiany zostały wprowadzone i dlaczego. Na przykład, jeżeli adaptujesz test psychologiczny dla młodszych uczestników, mogłeś zmienić niektóre pytania, aby były dla nich bardziej zrozumiałe.

Poniżej lista przykładów:

Ankieta własna

Tworząc opis ankiety własnej w ordziale metodologicznym należy odpowiedzieć na poniższe pytania:

• Jaki był cel ankiety? Wyjaśnij, dlaczego zdecydowałaś się na ankietę jako narzędzie badawcze. Przykład: "Ankieta została wykorzystana w celu zebrania opinii na temat preferencji edukacyjnych studentów pierwszego roku."
• Jaki rodzaj ankiety został wybrany? Określ, czy ankieta była stacjonarna, online, czy telefoniczna. Przykład: "Ankieta została przeprowadzona online za pomocą formularza Google Forms.
• Jaką strukturę miała ankieta? Opisz liczbę i rodzaj pytań (zamknięte, otwarte, półotwarte, skale Likerta itp.). Przykład: "Ankieta składała się z 20 pytań zamkniętych oraz 5 pytań otwartych, umożliwiających uczestnikom szersze wypowiedzi."

Procedura badawcza

Procedura badawcza to szczegółowy plan, który opisuje krok po kroku, jak przeprowadzono badanie, aby było jasne i zrozumiałe. Dzięki niej inni mogą powtórzyć badanie i sprawdzić, czy wyniki będą takie same.

Aby poprawnie opisać procedurę badawczą, warto odpowiedzieć na następujące pytania:

• Kto wziął udział w badaniu? (dobór próby)
• Jaką formę badania wybrałeś – stacjonarną czy online?
• Jak przebiegało badanie – kiedy, gdzie i jak długo trwało?
• Jakie zmienne były kontrolowane lub eliminowane, aby wyniki były rzetelne?
• Jak zapewniono anonimowość i zgodność z zasadami etycznymi?

Opis procedury badawczej

Procedura badawcza to szczegółowy plan przeprowadzenia badania, który określa każdy jego etap. Obejmuje dobór próby, sposób realizacji, formę badania (stacjonarne czy online) oraz kwestie etyczne. Dzięki dobrze opisanej procedurze inni badacze mogą powtórzyć badanie i sprawdzić uzyskane wyniki.

Na początek należy określić dobór próby. Ważne jest, aby precyzyjnie opisać, kim byli uczestnicy badania oraz jak zostali wybrani. Przykład: „Do badania wybrano 100 studentów losowo zaproszonych przez e-mail.” W tej części należy również wskazać, czy uczestnicy zostali wybrani losowo, czy celowo w oparciu o określone kryteria.

Kolejnym krokiem jest decyzja o tym, czy badanie będzie prowadzone stacjonarnie, czy online. W badaniach online kluczowe jest dotarcie do odpowiednich grup odbiorców. Przykład: „Ankiety były przeprowadzane online za pomocą formularzy Google, aby umożliwić uczestnikom wypełnienie ich w dogodnym czasie.” W przypadku badań stacjonarnych ważne jest zapewnienie odpowiednich warunków: „Ankiety były wypełniane w sali wykładowej po zakończeniu zajęć, co umożliwiło pełne skupienie uczestników.”

W dalszej części należy opisać przebieg badania. Powinien on zawierać informacje o czasie trwania badania, liczbie uczestników i warunkach, w jakich było przeprowadzone. Dla badań online istotne jest określenie, jak długo była dostępna ankieta, natomiast dla badań stacjonarnych ważny jest opis organizacji fizycznej przestrzeni.

Następnie warto opisać, jak kontrolowano zmienne, które mogły wpłynąć na wyniki, takie jak wiek czy umiejętności techniczne uczestników. Przykład: „Osoby powyżej 50. roku życia zostały wykluczone z badania online, aby uniknąć wpływu różnic w korzystaniu z technologii.”

Na koniec, nie można zapomnieć o zgodzie uczestników i etyce. Każdy uczestnik badania musi wyrazić świadomą zgodę na udział, a badacz powinien zapewnić poufność i anonimowość danych. Przykład: „Uczestnicy podpisali formularze zgody, a ich dane zostały zabezpieczone zgodnie z obowiązującymi przepisami o ochronie danych osobowych.”

Charakterystyka badanych

Charakterystyka badanych to kluczowy element badania, który pozwala zrozumieć, kto brał w nim udział i jak wyniki mogą odnosić się do szerszej populacji. Odpowiednie opisanie grupy badanej umożliwia ocenę reprezentatywności badania i jego ograniczeń.

• Liczebność próby – Ważne jest podanie, ile osób wzięło udział w badaniu. Zbyt mała grupa może wpływać na rzetelność wyników.
• Płeć i wiek – Istotne jest uwzględnienie proporcji płci oraz przedziału wiekowego. Przykład: 60% kobiet i 40% mężczyzn w wieku 20-24 lata.
• Inne zmienne demograficzne – Warto opisać wykształcenie, status zawodowy lub inne cechy, które mogą wpływać na wyniki.
• Sposób doboru próby – Ważne jest określenie, czy próba była dobrowolna, losowa, czy wybierano według określonych kryteriów.
• Specyfika grupy – Jeżeli badanie dotyczyło specyficznej grupy (np. pacjentów lub pracowników konkretnego zawodu), warto to zaznaczyć.

Podsumowując, charakterystyka badanych pozwala lepiej ocenić wiarygodność wyników oraz możliwość ich uogólnienia na szerszą populację.

Poniżej przykłady:

Ankieta do pracy dyplomowej

Pełny opis tego jak tworzyć ankietę do pracy magisterskiej i lecncjackiej znajdziesz tutaj

Kwestionariusz ankiety – ankieta składa się z pytań otwartych albo zamkniętych. Jeżeli tworzymy ją sami to unikajmy pytań otwartych, i wielokrotnej odpowiedzi, bo ciężko jest je potem interpretować.

Na początku zawsze jest metryczka (wiek, płeć wykształcenie itp., omawiamy potem w charakterystyce grupy badanej )

Ankietę należy zbudować tak, żeby odpowiedzieć na postawione pytania badawcze i zmierzyć wyznaczone zmienne . Każde pytanie ankiety musi być ściśle związane z pytaniami badawczymi i zmiennymi. Czasem poszczególne pytania stanowią wskaźniki i należy to opisać (jeżeli promotor tego oczekuje) i tak dla wyżej postawionych pytań można sformułować poniższe pytanie ankietowe:

1. Które z poniższych dóbr oferuje Ci Twój obecny pracodawca?
   • Karnety sportowe
   • Ubezpieczenia zdrowotne
   • Dodatkowe dni wolne
   • Wycieczki zagraniczne
   • Dodatkowe szkolenia

Wszystkie odpowiedzi próbujemy sprowadzać do jednej, skali, żeby można było to potem porównać i żeby było prościej. Przykładowo na górze w instrukcji piszemy: Określ na poniżej przedstawionej, 5 stopniowej skali, na ile dane stwierdzenie odnosi się do Ciebie

1                 2                 3                 4                 5

Zupełnie mnie nie dotyczy     Idealnie do mnie pasuje

Potem tworzymy do tego pytania, które badają zmienną. Np. Naszą zmienną jest punktualność. W takim wypadku możemy napisać takie zdanie: „Jestem bardzo punktualny” i po temacie, ale bywa, że promotor wymaga podania wskaźników np. trzech, wtedy trzeba stworzyć 3 zdania np:

1. Zawsze przychodzę na czas (Pytanie wprost) Andrzej zaznaczył 4
2. Nie znoszę się spóźniać (Pytanie wprost) Andrzej zaznaczył 4
3. Wszyscy muszą na mnie czekać (Pytanie odwrócone) Andrzej zaznaczył 4

Pytania wprost i pytania odwrócone

Pytania odwrócone, czyli takie, które treściowo odnoszą się do przeciwnego bieguna opisywanej cechy niż pozostałe.

Tak jak widać powyżej: Zaznaczenie odpowiedzi 4 przez Andrzeja w pyt. 1. „Zawsze przychodzę na czas” i pyt. 2. „ Nie znoszę się spóźniać”, świadczy o jego punktualności, ale zaznaczenie odpowiedzi 4 w pyt 3. „Wszyscy muszą na mnie czekać” wskazuje raczej na niski poziom punktualności.

Zatem wyniki dla pytań odwróconych należy przeliczyć zgodnie z zasadą:

1                 2                 3                 4                 5

5                 4                 3                 2                 1

I należy to napisać w części metodologicznej podczas opisu ankiety. Jeżeli sobie takie pytania wymyśliliśmy. Np. w taki sposób:

„Pytania 5, 9 i 11 są odwrócone. Wyniki z tych pytań zostały zrekodowane zgodnie z następującą zasadą: 1 zamieniono na 5, 2 na 4, 3 pozostało bez zmian, 4 zamieniono na 2 a 5 na 1.”Lepiej tego unikać w trakcie tworzenia ankiety, żeby nie dodawać sobie zbędnej pracy, ale dobrze o tym wiedzieć.

Przykłady ankiet

Podział metodologii ze względu rodzaj zastosowanej statystyki.

Analiza Statystyczna

W pracach gdzie wykorzystuje się analizę statystyczną metodologia jest najczęściej krótka i zwięzła, nie opisuje się tutaj co to jest pytanie i hipoteza badawcza, po prostu od razu się je stawia.

Kierunki: Psychologia, pedagogika, kierunki medyczne (np. ratownictwo, fizjoterapia), prace doktorskie

W pracach gdzie wykorzystuje się analizę statystyczną metodologia jest najczęściej krótka i zwięzła, nie opisuje się tutaj co to jest pytanie i hipoteza badawcza, po prostu od razu się je stawia. Należy w niej zmieścić odpowiedzi na poniższe pytania:

• Jaki jest cel i przedmiot badań własnych?
• Jakie postawiono pytania badawcze i hipotezy?
• Jakie są zmienne i jakiej operacjonalizacji dokonano (jak je zmierzono)?
• Jakie wykorzystano narzędzia badawcze? – (jakie testy, jaka ich jego trafność i rzetelność, kto jest autorem i kto jest autorem adaptacji na język polski, jakie testy mają skale i co te skale mierzą)
• Jaka była procedura badań? (Jak wyglądało badanie – czy przeprowadzono je grupowo czy pojedynczo stacjonarnie czy przez Internet, ile trwało, co po kolei badano)
• Charakterystyka badanej grupy (Jak dotarto do badanych, rozkład zmiennych demograficznych i wyników poszczególnych testów w badanej grupie)

Statystyka opisowa

Kierunki: Zarządzanie, Pedagogika, Pielęgniarstwo Socjologia i pokrewne.

Najczęściej wykorzystywana na wszystkich kierunkach społecznych, poza ekonomią i psychologią. To co wyróżnia metodologię w pracach, gdzie wykorzystuje się statystykę opisową to obszerna teoria, zbierająca definicje dotyczące tego co to jest przedmiot, cel badań, pytania i hipotezy badawcze oraz narzędzia i techniki badawcze. A zatem odpowiedzi na powyżej wymienione pytania należy poprzedzić definicjami opartymi na literaturze (przykładowi autorzy: T. Plich, T. Bauman, A. Maszke, M. Łobocki, F. Bereźnicki, A. Mróz).

Przykładowy rozdział metodologiczny w do pracy licencjackiej lub magisterskiej

Przykłady rozdziałów metodologicznych do pobrania:

Metodologia badań pedagogika przykład .pdf

Metodologia badań psychologia przykład .pdf

Rozdział III. Metodologia badań własnych

W niniejszym rozdziale przedstawiona zostanie metodologia badań mających na celu zbadanie wpływu stresu zawodowego na poziom satysfakcji z życia wśród pielęgniarek pracujących w szpitalach. Badania przeprowadzono w trzech szpitalach w Polsce, w okresie od marca do maja 2023 roku. W ramach tego rozdziału opisano cel i przedmiot badań, pytania badawcze, hipotezy, zastosowane narzędzia badawcze, procedurę badawczą oraz charakterystykę grupy badanej.

3.1 Cel i przedmiot badań

Celem badań było określenie związku między poziomem stresu zawodowego a poziomem satysfakcji z życia wśród pielęgniarek. Przedmiotem badań były doświadczenia pielęgniarek związane z codziennym stresem w pracy, a także ich ogólne zadowolenie z życia.

3.2 Pytania badawcze i hipotezy

Pytania badawcze były następujące:

• Jakie czynniki stresowe są najczęściej doświadczane przez pielęgniarki w pracy?
• Czy istnieje związek między poziomem stresu zawodowego a poziomem satysfakcji z życia wśród pielęgniarek?

Na podstawie tych pytań sformułowano hipotezy:

• H1: Wyższy poziom stresu zawodowego wiąże się z niższym poziomem satysfakcji z życia wśród pielęgniarek.
• H2: Pielęgniarki pracujące w oddziałach intensywnej terapii doświadczają wyższego poziomu stresu zawodowego niż pielęgniarki pracujące w innych oddziałach.

3.3 Narzędzia badawcze

Do pomiaru poziomu stresu zawodowego zastosowano Kwestionariusz Stresu Zawodowego (KSZ) autorstwa Kowalskiego (2010), który mierzy nasilenie stresu związanego z pracą zawodową na skali od 1 do 5. Trafność kwestionariusza została potwierdzona w poprzednich badaniach, z alfa Cronbacha wynoszącą 0,85, co świadczy o jego wysokiej rzetelności.

Poziom satysfakcji z życia zmierzono za pomocą Skali Satysfakcji z Życia (SWLS), opracowanej przez Dienera i współpracowników (1985), a zadaptowanej na język polski przez Juczyńskiego (2001). Skala SWLS ma alfa Cronbacha wynoszącą 0,87, co wskazuje na wysoką rzetelność narzędzia. Kwestionariusz składa się z 5 pytań, ocenianych na 7-punktowej skali Likerta.

3.4 Procedura badawcza

Badanie przeprowadzono w okresie od marca do maja 2023 roku w trzech szpitalach województwa mazowieckiego. Pielęgniarki, które zgodziły się wziąć udział w badaniu, otrzymały kwestionariusze w formie papierowej, które wypełniły samodzielnie. Średni czas wypełniania kwestionariuszy wynosił 20 minut. Ankiety były anonimowe, a dane były przetwarzane zgodnie z wytycznymi dotyczącymi ochrony danych osobowych.

Przed rozpoczęciem badania wszyscy uczestnicy otrzymali pełne informacje o celu i przebiegu badania, a następnie podpisali zgodę na udział w badaniu. Po wypełnieniu ankiet, dane zostały zebrane i zabezpieczone w celu dalszej analizy.

3.5 Charakterystyka badanej grupy

W badaniu wzięło udział 150 pielęgniarek, z czego 80% stanowiły kobiety, a 20% mężczyźni. Średnia wieku badanych wynosiła 35 lat (SD = 7). Większość badanych (60%) miała wykształcenie wyższe, a 40% średnie. Pielęgniarki pracowały w różnych oddziałach, w tym na oddziale intensywnej terapii (30%), chirurgicznym (40%) oraz internistycznym (30%). Staż pracy uczestników wynosił od 1 do 20 lat, ze średnią 10 lat (SD = 5).